Co to jest fotokomórka, jak działa i gdzie się ją stosuje?

Fotokomórki to urządzenia elektroniczne, które odgrywają kluczową rolę w automatyce i systemach bezpieczeństwa. Dzięki nim bramy, drzwi automatyczne czy systemy alarmowe działają sprawnie, reagując na obecność przeszkód. W artykule dowiesz się, czym jest fotokomórka, jak działa, jakie są jej rodzaje oraz gdzie można ją zastosować.

Fotokomórka - co to i jak działa?

Fotokomórka to urządzenie, które działa na zasadzie przerywania wiązki światła – najczęściej podczerwonego – pomiędzy nadajnikiem a odbiornikiem. Kiedy wiązka zostaje przerwana, na przykład przez przejeżdżający samochód lub poruszającą się osobę, fotokomórka generuje sygnał, który uruchamia odpowiedni mechanizm lub przerywa obwód elektryczny.

Z czego składa się fotokomórka?

• Nadajnik: Emituje wiązkę światła, zwykle w podczerwieni, która jest niewidoczna dla ludzkiego oka.

Układ elektroniczny

• Odbiornik: Rejestruje wiązkę światła emitowaną przez nadajnik. Przerwanie wiązki generuje sygnał.

• Obwód elektryczny: Fotokomórki mogą działać jako styk NC (normalnie zamknięty) lub NO (normalnie otwarty), w zależności od rodzaju zastosowania.

Fotokomórki wykorzystują zjawisko fotoelektryczne, gdzie światło emitowane przez nadajnik jest przekształcane w sygnał elektryczny w odbiorniku. Sygnał ten może sterować różnymi urządzeniami, np. ruchem bramy czy alarmem.

Rodzaje fotokomórek

1. Fotokomórki jednokierunkowe - W tych urządzeniach nadajnik i odbiornik są oddzielnymi elementami. Emitowana wiązka światła podczerwonego musi zostać "złapana" przez odbiornik. To rozwiązanie stosuje się w systemach wymagających precyzyjnego działania, np. w bramach wjazdowych.

2. Fotokomórki refleksyjne - Nadajnik i odbiornik znajdują się w jednej obudowie, a wiązka światła odbija się od reflektora. Tego rodzaju fotokomórki są łatwiejsze w montażu, ale bardziej podatne na zakłócenia, np. zanieczyszczenia reflektora.

3. Fotokomórki cyfrowe - Wyposażone w zaawansowane mechanizmy przesyłania sygnałów cyfrowych, pozwalają na bardziej precyzyjne sterowanie obwodami i są szeroko stosowane w systemach automatyki i bezpieczeństwa.

Zastosowanie fotokomórek

Fotokomórki znajdują szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach, od automatyki domowej po przemysł. Oto najpopularniejsze obszary ich użycia:

1. Bramy wjazdowe i garażowe - Fotokomórki do bram wjazdowych to jedno z najczęściej wybieranych akcesoriów. Ich głównym zadaniem jest zapobieganie zamykaniu bramy w przypadku pojawienia się przeszkody, np. samochodu wjeżdżającego na posesję. Dzięki temu korzystanie z bramy jest bezpieczne.

2. Automatyczne drzwi - W sklepach, biurach czy innych obiektach publicznych fotokomórki wykrywają ruch i uruchamiają drzwi automatyczne, co zwiększa komfort użytkowania.

3. Systemy alarmowe - Fotokomórki są kluczowym elementem systemów przeciwwłamaniowych. Przerwanie wiązki światła w określonym obszarze może uruchomić alarm, ostrzegając o nieautoryzowanym dostępie.

4. Przemysł i logistyka - W fabrykach i magazynach fotokomórki są stosowane do monitorowania procesów produkcyjnych, wykrywania przeszkód na liniach montażowych czy kontroli dostępu do maszyn

5. Sport - W pomiarze czasu w zawodach sportowych fotokomórki rejestrują moment przekroczenia linii mety przez zawodnika.

Zalety fotokomórek w bramach

• Bezpieczeństwo: Fotokomórki zapobiegają przypadkowemu zamknięciu bramy na pojazdy lub osoby.

• Automatyka: Dzięki fotokomórkom bramy działają płynnie i bez potrzeby interwencji użytkownika.

• Wszechstronność: Mogą być stosowane w bramach przesuwnych, skrzydłowych i garażowych.

Jak zamontować fotokomórkę?

Montaż fotokomórek wymaga precyzji, aby zapewnić ich prawidłowe działanie. Oto kluczowe kroki:

1. Wybór odpowiedniego miejsca

• Fotokomórki montuje się zazwyczaj na wysokości 50–60 cm od podłoża, aby wykrywały zarówno samochody, jak i osoby.

• Upewnij się, że między nadajnikiem a odbiornikiem nie ma przeszkód, które mogłyby wpłynąć na działanie urządzenia.

2. Podłączenie do centrali sterującej

• Fotokomórkę należy podłączyć do centrali sterującej bramą za pomocą odpowiednich złączy.

• Użyj przewodów zgodnie z instrukcją – tymi samymi przewodami przesyłane są sygnały cyfrowe i zasilanie.

3. Sprawdzenie wiązki światła

• Po montażu upewnij się, że wiązka światła podczerwonego prawidłowo przechodzi między nadajnikiem a odbiornikiem.Fotokomórkę należy podłączyć do centrali sterującej bramą za pomocą odpowiednich złączy.

• Testuj działanie fotokomórki, przerywając wiązkę i sprawdzając reakcję urządzenia.

4. Regulacja czułości

Niektóre fotokomórki umożliwiają regulację czułości, co pozwala dostosować ich działanie do specyficznych warunków otoczenia.

Fotokomórki przewodowe vs. bezprzewodowe

Przewodowe fotokomórki są bardziej stabilne i mniej podatne na zakłócenia, ale ich montaż wymaga poprowadzenia okablowania. Z kolei bezprzewodowe fotokomórki są łatwiejsze w instalacji, ponieważ komunikują się z centralą za pomocą sygnałów radiowych, ale mogą być mniej niezawodne w trudnych warunkach.

Jak dbać o fotokomórki?

Aby zapewnić długotrwałą i niezawodną pracę fotokomórek, pamiętaj o ich regularnej konserwacji:

• Czyść obudowy i elementy światłoczułe z kurzu i brudu, które mogą zakłócać wiązkę światła.

• Regularnie sprawdzaj stabilność montażu i prawidłowość działania.

• Upewnij się, że zasilanie działa bez zarzutu, szczególnie w systemach bezprzewodowych.

Podsumowanie

Fotokomórki to nieodłączny element współczesnych systemów automatyki i bezpieczeństwa. Działając na zasadzie przerwania wiązki światła podczerwonego, umożliwiają sterowanie ruchem bram, alarmami czy automatycznymi drzwiami. Ich montaż jest prosty, ale wymaga precyzji, aby działały prawidłowo. Dzięki swojej wszechstronności fotokomórki znajdują zastosowanie zarówno w domach prywatnych, jak i w przemyśle. Wybór odpowiedniego modelu, regularna konserwacja i poprawna instalacja zapewnią niezawodne działanie urządzenia przez długie lata.